Het voorbeeld

 

De HTM is nu een gemeentelijk openbaar vervoerbedrijf in de regio Haaglanden. De afkorting stond oorspronkelijk voor de in 1887 opgerichte Haagsche Tramweg Maatschappij. In 1975 had het tramnet van de HTM een duidelijke rechtlijnige structuur. Dit was ontstaan in 1965 door het verdunnen, bundelen en aan elkaar koppelen van tramlijnen. Van de oorspronkelijk buitenlijnen was alleen nog lijn 1 Den Haag centrum - Delft nog aanwezig. Lijn 11, ooit geheel op vrije baan aangelegd als spoorlijn, was al een sneltram met een semi-metro karakter.

 

Kaart tramlijnen HTM in 1975

 

Getekend op een kaart uit 2025 van OpenStreetMap

OpenStreetMap^® is open data, in licentie gegeven onder de Open Data Commons Open Database-licentie

 

Op de kaart zijn schematisch de in 1975 aanwezige tramlijnen weergegeven met lijnnummers en bestemmingen zoals toen op de trams zichtbaar waren.

De letters L, S en LH staan bij de toen aanwezige drie remises. De verdeling van de lijnen over deze remises:

 

S:    Remise Scheveningen:   Lijnen 1, 8, 9, 10 en 11

L:    Remise Lijsterbesstraat:   Lijnen 3, 12 en 16

FH: Remise Frans Halsstraat.   Lijn 6

 

 

Het materieel

 

In 1975 bestond het wagenpark van de HTM geheel uit PCC wagens. De afkorting PCC staat voor: Presidents Conference Committee (voorzitters conferentie commissie). Het was een commissie van de voorzitters van Amerikaanse trambedrijven die in 1929 besloot tot ontwikkeling van een moderne tram met eenmansbediening. 

Na de tweede wereldoorlog werd de PCC-car wereldwijd gepromoot. Na een succesvolle introductie bij de Belgische Buurtspoorwegen koos ook Den Haag in 1947 voor een proef met de PCC. Vanaf 1949 reden twee in Brugge gebouwde PCC's  in de hofstad, de 1001 en 1002. In 1950 werd de eerste serie besteld.

 

Vanaf 1981 tot 1984 kwam de eerste serie GTL in dienst (Gelede Tram Lang). Dat betekende het begin van de buitendienststelling van PCC's, na de serie 1003 -1024 in 1981 ook de serie 1200 - 1240 in 1982.

In de jaren 1992 en 1993 werd de tweede serie GTL afgeleverd. Daarmee werden ook de andere PCC series buiten dienst gesteld. Op 30 juni 1993 reden de laatste PCC's in reguliere dienst.

Van de in totaal 234 PCC-cars waren er in 2022 nog 18 behouden, 11 stuks bij het HVOM (Haags Openbaar Vervoer Museum) en 7 stuks elders.

Bij de HTM zijn de 1302 als Partytram beschikbaar en de 1315 als meetwagen.

De behouden PCC's bij de HOVM, stand juli 2024, HOVM tramcollectie :

1022 (beige)

1165 (OV-geel)

1101 (Tourist Tram)

1180 (Tourist Tram)

1193 (Tourist Tram)

1210 (beige, zie de foto in de kop van dit blog)

1227 (nog niet rijvaardig, wordt Tourist Tram)

1304 (OV-geel)

1337 (OV-geel)

1321 (Tourist Tram)

2101 (OV-geel)

Bronvermelding

 

Bij het opstellen van deze pagina heb ik veel gehad aan het  boek "Haagse PCC-cars" van Johan Blok.

Uitgegeven door De Alk bv, Alkmaar in 2022. ISBN 978 90 5961 258 7